DOSYA

Bluetooth 5 Teknolojisi Hakkında Bilmeniz Gereken Her Şey!

Bluetooth, son yirmi yıldır geliştirilmekte olan bir iletişim teknolojisi. Düşük maliyetli, az güç tüketen kablosuz bir teknolojinin kullanım alanının oldukça geniş olacağını tahmin edersiniz. Bu yazımızda, yeni nesil kablosuz teknoloji Bluetooth 5’in hayatımıza katacağı yenilikleri anlatıyoruz.

Bluetooth’ta yapılan son geliştirmelerle ise hem tüketiciler hem de üreticiler nazarında bu teknolojinin daha da arzu edilir bir noktaya geldiğini rahatlıkla söyleyebiliriz. Fakat söz konusu teknoloji olduğunda her zaman daha fazla gelişmeye yer var. Bluetooth’un daha yetenekli olması için çalışan, şu anki ve gelecekteki Bluetooth şartnamelerini belirleyen komitenin (Bluetooth Special Interest Group, SIG) başkanı Toby Nixon’a göre üreticilerden Bluetooth’un daha da geliştirilmesiyle ilgili oldukça büyük bir talep var. Nixon, son Bluetooth sürümünün iki temel alanda çözümler sunacağını söylüyor. Biri akıllı evlerle birlikte anılan Nesnelerin İnterneti çözümleri, diğeri ise özellikle umuma açık yerlerde (alışveriş merkezi vb.) kullanılan düşük güç tüketen Bluetooth beacon’ları. Güzel ama Bluetooth 4 zaten harika bir iş çıkarıyorken Bluetooth 5’e geçmenin anlamlı bir avantajı var mı?

Bluetooth’un geliştiricileri, Bluetooth 5’i bu yılın haziran ayında duyurdu ve beklentinin aksine yeni Bluetooth sürümünü sadece “5” olarak anmayı tercih etti. (5.0 değil.) Bunun nedeni, pazarlama ekibine teslim olmuş geliştiricilerin son kullanıcıya daha sempatik görünmek istemeleri.
Bluetooth’un 6 yıl sonra çıkardığı önemli bir revizyon olan 5, tüm önemli revizyonlarda olduğu gibi yıllar boyu süren çalışmanın bir ürünü. Bu yazımızda tüm özelliklerine ayrıntılı olarak değinemeyecek olsak da son kullanıcıyı en çok etkileyecek Bluetooth 5 özelliklerinin tümünden yazımızda bahsedeceğiz.

 

Bağlantısız veri transferleri

“Bağlantısız veri transferi” denilen bu özellik, cihaz eşleştirmeye esneklik kazandıracak. Bildiğiniz gibi kablosuz ağa (Wi-Fi) bağlanmak için bir ağ seçer ve o ağın bilgisayarımızı giriş izni vermesinin ardından işimize bakarız. Fakat Bluetooth bağlantılarında mesele daha karmaşık olabiliyor. Her iki cihaz da yarı manuel bir el sıkışma seremonisinden geçtikten sonra veri alışverişi yapıyor. Böylece bir Bluetooth bağlantısının kabul veya reddedilmesi sağlanıyor.

Bu işlem, kullanıcının bu eşleşme sürecinde patronu oynamasını sağlasa da çoğu durumda vakit kaybı olarak görülüyor. Bluetooth 5 ise artık bağlantının ne tür bağlantı olduğunu analiz edecek ve uygun durumlarda anında bağlanmayı sağlayabilecek. Özel bir uygulama kurulumu ya da her an ne soracağı belli olmayan bir eşleşme işlemine ihtiyaç duymayacak.

Bluetooth 5 sayesinde artık kablosuz kulaklık, fare, klavye gibi cihazlarda elle eşleştirme dönemi tarihe karışıyor. Bilgisayarlar, akıllı telefon ve tabletler arası transferler ise çok daha akıcı bir şekilde gerçekleşecek. Ayrıca küçük boyutlu transferlerde (örn. metin, takvim, link vb.) de bunun faydasını göreceğiz. Bluetooth bazlı beacon’lar ile Bluetooth 5’li telefonlarımız arasında da otomatik bağlantıların yapıldığını göreceğiz. Beacon’lar henüz Türkiye’de mağazacılık alanında fazla karşımıza çıkan bir teknoloji değil ama Bluetooth 5 sayesinde örneğin Londra Heathrow Havalimanı’na ilk kez gelmiş olsak bile en sevdiğimiz kahvecinin nerede olduğunu herhangi bir Wi-Fi veya 4G bağlantısına dahi ihtiyaç olmadan telefonumuzda otomatik olarak görebileceğiz.

4 kat daha fazla kapsama alanı

Bluetooth eskiden beri sınırlı bir alanda sadece birbirine yakın cihazlarla çalışmasıyla bilinir fakat Bluetooth 5 ile kapsama alanı 300 metreye çıkıyor. Kablosuz ağların zaman içerisinde yeni sürümlerinin çıkmasıyla duvar ya da katlar arsındaki bağlantı menzilinin genişlemesi gibi, Bluetooth da önüne çıkan engelleri rahatlıkla aşabilecek. Hatta Bluetooth’un bazı nadir durumlarda kablosuz ağ teknolojisine alternatif olması dahi mümkün olabilir.
Elbette her teknolojide olduğu gibi Bluetooth’ta da daha fazla kapsama alanı daha yüksek güç tüketimi anlamına geliyor. Bu da el büyüklüğünde akıllı telefonlarımızın, masaüstü PC’miz ya da beacon’lar kadar fazla menzile sahip olmayacağı anlamına geliyor.

2 kat daha hızlı

Versiyon 5’in elbetteki Bluetooth 4.2’den daha hızlı olacağını zaten tahmin etmişsinizdir. Bluetooth 5’in hızı saniyede 2 Mb. Elbette ki bu teorik bir hız ve en ideal koşullarda bile sabit olarak 2 Mb’in yakalanması zor fakat sele ne göre önemli bir fark yaratacağı ortada.

Modern bir kablosuz ağ bağlantısına bu hızla rakip olması zor gibi görünüyor. Ne de olsa son Wi-Fi standardı ile birkaç yüz megabitlik hızlara ulaşabilmek artık mümkün. Gene de Bluetooth 5’in gereken durumlarda Wi-Fi’ın yerine kullanılabilmesi, sürdürülebilir olmasa da olası. Teorik olarak ulaşılabilen 300 metrelik mesafeyi göz önüne aldığımızda sele ne göre daha fazla kullanım alanı bulacak.

Akıllı konum

Bluetooth 5’in getirdiği birkaç büyük gelişmeden biri daha önce de bahsettiğimiz gibi bilgi taşıyan beacon’lar. Kalabalık sokaklara ya da alışveriş merkezlerine bolca yerleştirilecek olan bu veri iletebilen cihazlar, siz cebinizdeki akıllı telefonunuzla bunların çevresinde dolaştıkça size veri gönderebilecek.

Bluetooth 5’in hız ve kapsama alanında yapılan iyileştirmeler sayesinde bu beacon’lar sizi ayrıca o an bulunduğunuz noktayı dikkate alarak yönlendirebilecek. Bu veriler, yaya navigasyonundan reklama, günün kampanyasından o çevredeki mağazaların sunacağı hizmetlere kadar her şey olabilir.

Bluetooth 5 beacon’ları ayrıca çok daha keskin bir konum hassasiyetine sahip. Yani size bir AVM’nin içerisindeki mağaza tari verilirken AVM’de bulunduğunuz katı bile tespit edebiliyorlar.

Sadece son kullanıcı için değil, örneğin depoda aranılan bir ürünü tespit edebilmek de 5. sürümle çok daha noktasal ve hızlı olabilecek. Apple ise iBeacon teknolojisiyle bu tür bir kullanımın bayraktarı diyebiliriz. iBeacon sayesinde iOS içerisindeki uygulamaya istenilen noktaya yaklaşıldığında ya da oradan uzaklaşıldığında anlık mesajlar ve yönlendirmeler gönderilebiliyor.

 

Nesnelerin İnterneti’ne hazır

Nesnelerin İnterneti ya da kısa adıyla IoT, her zaman internete bağlı olarak çalışan ufak aletlere verilen genel isim. Evler dışında fabrikalar, o sler gibi yerlerde de kullanılabilen Nesnelerin İnterneti cihazları merkezi ısıtma sistemleri, aydınlatma, fabrikadaki bandın işleyişi ya da bir mekândaki hava kalitesiyle ilgili nerede olursanız olun 24 saat kontrolde olmanızı sağlıyor. Nesnelerin İnterneti cihazlarının her biri direkt kablosuz ağa bağlanabildiği gibi, merkez (hub) vazifesi görevi gören tek bir cihazın kablosuz ağa bağlanması ve geri kalan cihazların da Bluetooth vasıtasıyla bu merkeze bağlanması da özellikle Bluetooth 5 ile çok daha ucuz bir çözüm olarak ortaya çıkıyor.

Bluetooth SIG üyelerinin büyük ilgi duyduğu Nesnelerin İnterneti cihazları düşük güç tüketimi göz önünde tutularak değerlendiriliyor. Bluetooth 5 ile birlikte daha yüksek performansın daha düşük güç tüketimiyle gerçekleşmesi sağlanacak.

Yeni donanım gerekecek mi?

Aslında Bluetooth geliştiricileri Bluetooth 5’in mevcut Bluetooth 4.0 donanımlarına uygulanabilmesi için ellerinden geleni yapmış fakat hayat o kadar kolay değil ne yazık ki. Muhtemelen yeni Bluetooth yongaları olmadan Bluetooth 5’in iyileştirilmiş kapsama alanı ve transfer hızına ulaşmak mümkün olmayacak. Yani eski cihazların Bluetooth 5’in tüm faydalarını sunması mümkün olmayabilir fakat güncellendiklerinde kimi diğer avantajların sunulması bekleniyor. Hali hazırda kullanılan beacon’ların ise donanımsal olarak güncellenmesi şart. Tabi tüketiciler için bunun iyi haber olduğunu söylemek zor. Apple ve Android telefon üreticileri bu yeni standardı harika bir “telefon yenileme” fırsatı olarak görecek ve “Bluetooth 5’in müthiş özelliklerinden faydalanmak için telefonunuzu değiştirme vakti geldi.” mesajını verecekler.

Bluetooth 5 ne zaman gelecek?

SIG, Bluetooth 5 standardının resmi spesifikkasyonlarını 2017 bahar aylarında açıklamayı planlıyor. Bu da 2017 içerisinde birçok Bluetooth 5 destekleyen cihaz görmemiz anlamına geliyor. Bluetooth 5’li cihazların piyasaya çıkışı Avrupa ve Amerika’daki noel alışverişi çılgınlığını yakalayamayacak
olsa da, her yılın şubat ayında düzenlenen ve mobil endüstrisinin katılımıyla yapılan Mobile World Congress’te birçok Bluetooth 5 cihazının tanıtıldığını göreceğiz.

Beklentimiz 2017 sonlarına kadar Bluetooth 5’li akıllı telefonlar, tabletler ve giyilebilir teknolojilerin raflardaki yerini alması. O vakte kadar 2017 model PC’ler de Bluetooth 5’e kavuşmuş olacak.

Bluetooth nerelerde kullanılıyor?

  • Kablosuz mobil telefon kulaklıkları
  • Kablosuz hoparlörler
  • Otomobil müzik ve radyo sistemleri
  • Otomobil navigasyon sistemleri
  • Mobil cihaz uzaktan kumandaları
  • Mobil cihaz veri eşzamanlaması
  • Giyilebilir teknoloji cihazları
  • Kablosuz ağ (Wi-Fi’a alternatif)
  • Kablosuz fare ve klavye
  • Kablosuz oyun kontrolcüleri
  • Kablosuz yazıcı ve tarayıcılar
  • Oyuncaklar
  • Barkod tarayıcıları
  • Trafik kontrol cihazları
  • Tıbbi ekipmanlar
  • Bilgi beacon’ları
  • Reklam panoları
  • Kişisel güvenlik teknolojileri
Başa dön tuşu