Çocukların okumayı sevmelerinde ebeveynlerin etkisi büyüktür. Gece yatmadan önce yapabileceğiniz basit alışkanlıklarla onlara okuma sevgisini kolayca aşılayabilirsiniz!
Uzmanlar 5 yaşın altındaki çocukların konuşmaya başlamasından, okumayı kolayca öğrenmesine kadar geçireceği süreçte bol resimli çocuk kitaplarının büyük bir etkisi olduğunu belirtiyor. Peki bir ebeveyn olarak, onunla kitap okurken bilmeniz gereken basit adımlar neler? Listemize başlıyoruz.
İllüstrasyonlara dayalı sorular sorun
Araştırmalar 16 ila 24 ay arasındaki çocukların kelime dağarcığının her yaşta olduğundan daha hızlı genişlediğini gösteriyor. Kitap çizimlerinden öğrenilen ilk ve en kolay kelimeler “köpek” ve “ağaç” gibi isimlerdir. Bir köpeğin resmini gösterip, çocuğunuza şu gibi sorular sorabilirsiniz: “Köpeği görüyor musunuz?”, ” Köpek ne renk?” , “Köpek ne yapıyor?” Bu temel isimler ve sorular çocukların konuşmanın diğer kısımlarını daha hızlı eklemelerine yardımcı oluyor. Yakında “köpek”, “kahverengi köpek”e dönüşecek ve ondan sonra da “kahverengi köpek koşuyor”’a… Bebekler ve yeni yürümeye başlayan çocuklar düşündüğünüzden çok daha zekildirer.
Okurken ona sarılın
Bu beden dili, çocuğunuzun okumayı yakınlık ve rahatlık hisleriyle ilişkilendirmesine yardımcı olur. Bu hislerle kitaplar dünyasına adım atan çocuğunuz okul yaşantısında grup içinde yüksek sesle okuma yaptığında çok daha özgüvenli olacaktır.
Her detayı anlatın
Çocuklarınıza nasıl kitap okunacağını anlatın. Bir kitabın bir yazarı olduğundan, kitabı nasıl tutacağından, cümlelerin soldan sağa okunduğundan ve sayfaları nasıl çevirmesi gerektiğinden bahsedin. Bu temel okuma adımlarını bilmek, küçük çocukların hazır olduklarında bağımsız olarak okumasını kolaylaştırır.
Hikayeleri gerçek hayata bağlayın
Bu tekniği 3 yaş ve üzeri çocuklar için kullanabilirsiniz. Örneğin, Ayşe’nin markete gitmesiyle ilgili bir kitap okuyorsanız, çocuğunuzla markete gittiğinizde kitap hakkında konu açın. Ayrıca ona açık uçlu sorular sorabilirsiniz. “Nerede? Kimi? Neden?” gibi sorular çocuğunuzun deneyimlediği gerçek ile öğrendiği kelimeler arasındaki ilişkiyi daha iyi hatırlamasına yardımcı olur.
Sesleri taklit etmekten veya tuhaf sesler çıkarmaktan korkmayın
“Bammm!”, “Güm!”, “Möööö!” gibi sesler çıkarmak size biraz tuhaf gelebilir ama içinizdeki çocuğu ortaya çıkarmanıza yarayacağını ve bebeğiniz buna bayılacağını biliyorsunuz. Tüm bu ses birimlerini tanımanın ve duymanın, çocuğunuzun tam kelimeler ile konuşmasına yardımcı olduğunu biliyor muydunuz?
2 yaşın altındaki çocuklar için interaktif kitaplar kullanın
3 boyutlu, sesli, dokulu kitaplar dikkatin hızlı dağıldığı küçük yaşlar için harikadır. Bu çocuk kitapları hileli olsa da, çocukların yaşları büyüdükçe farklı okuma türlerine ısınmaları için kapılar açıyor. Resimli kitaplara da uzak kalmamaları ve her iki çeşitle ilgilenmelerini sağlamak için düzenli olarak resimli kitap okumadan önce yalnızca bir interaktif veya dokulu kitap okumaya çalışın.
Tahmin soruları sorun
“Sence minik fare ortalığı karıştırdıktan sonra ne yapacak?”, “Şimdi kahramanımız ne çizecek?” gibi çocuğunuzun öyküde ne olacağını tahmin etmesini istemek ya da daha önce kitapta neler olduğunu hatırlamak için sorduğunuz sorular onun kendi başına okumayı öğrenmesinde yardımcı olur. Bu temel oyun okumayı daha da eğlenceli hale getirdiği gibi onların kendi hikayelerini yarattığı başka bir yaratıcı oyuna da dönüşebilir.
Renkleri, şekilleri ve sayıları göstermek için çizimler kullanın
Bazı çocuk gelişimi uzmanları saymayı öğrenmenin, öğrenmeyi öğrenmek kadar önemli olduğu görüşünde. Bir çocuğun ezberden 1’den10’a kadar sayabilmesi ile gerçek dünyada şekilleri, renkleri ve sayıları tanıması birbirinden farklıdır. Okuma esnasında “Sepet içinde kaç elma var?” gibi sorular sorarak, çocuğunuzun sayıları ve diğer matematik ilişkilerini anlamasına yardımcı olursunuz; bu da gelecekte gerçek matematik problemlerini analiz etmelerini kolaylaştıracaktır.
Çocuğunuz ilgisini takip edin
Çocuğunuzu oturmaya ve okumaya zorlarsanız, okumaya bir ceza olarak bakmaya başlar. Bunun yerine, çocuğunuzun dikkat süresinin akışında onu yönlendirin. İlgisini kaybettiğinde odada biraz koşabilir, ancak birkaç dakika içinde kitaba geri de dönebilir. Çocuğunuz kaçtığında ya da sıkıldığında pes etmeyin. Hikayeyi kendinize sesli okumaya ve yorum yapmaya devam edin; sık sık size meraktan geri dönecektir.
Okul öncesi eğitimde yaratıcı yaklaşımları ve Güldüy Güldüy programı ile hem çocukların hem de ailelerin favori isimlerinden Ezo Sunal, çocukların gelişimlerine katkı sağlayacak 5 keyifli çocuk kitabını GittiGidiyor Blog için tanıtıyor.
