Doğalgaz, su ve elektrik şebekelerinden tarıma, sağlıktan lojistiğe, tarihi eserlerin korunmasından deniz feneri ve trafik ışıklarının yönetilmesine ve nehir seviyelerinin takibine kadar sayısız alanda çözüm sağlayan Makineler Arası İletişim (M2M), geleceğin en parlak teknolojilerden biri.
İnternet öncesi dönemde teknolojiyle arası iyi olanların elinde cep telefonları ve tabletler gibi mobil cihazlar yoktu. Dizüstü bilgisayarlar çanta kadar büyüktü ve hayli pahalı olsa da masaüstü bilgisayarlar kademeli olarak yaygınlaşıyordu. Basit bir program ya da oyun kurmak ve bunlarla vakit geçirmek zevk veren uğraşlardı. İlk aşamada modemlerle de olsa internetin yaygınlaşması büyük heyecan yarattı ve bilgisayarlar birbirine bağlandı, sunucular çoğaldı; yani iletişimde yeni bir dönem açıldı. Elbette pahalıya gelen bir lükstü ama önce ADSL teknolojisi sonra GSM esaslı 2G ve 3G bağlantılar derken kısa süre içinde online kullanıcı sayısı katbekat arttı. Günümüzde internet erişimi olmayan bir cihazı kullanmak hiç cazip gelmiyor çünkü hem bilgi akışı, hem de tüm popüler servisler sürekli online kalmanızı gerektiriyor. Son zamanlarda popülerleşen bulut depolama, içerik depolama ve paylaşımı daha da kolay hale getirdi. Artık dizüstü bilgisayar, tablet, cep telefonu ve masaüstü bilgisayar gibi farklı cihazlar veri eşleştirme için online depoları kullanıyor.
EŞYALARI UZAKTAYKEN CEP’LE YÖNETİN
Dikkat ederseniz tüketici elektroniği ürünleri de artık online duruma geçtiler ve bu eğilim hız kesmeden devam ediyor. Salondaki TV, Blu-ray oynatıcı ve oyun konsolu internete bağlanıyor ve içerik temin ediyor. Buzdolapları, fırınlar, çamaşır makineleri, aydınlatma ve ısıtma sistemleri internet üzerinden kontrol edilebiliyor. Kişisel kullanıma yönelik bu tür cihazların daha akıllı hale gelmesi yaşamı kolaylaştırıyor. Cep telefonunuzdaki bir programla evinizdeki cihazları uzaktan kontrol edebilmek, bu cihazlarla ilgili durum değişikliklerini anında rapor olarak elde etmek harika olmaz mıydı? “Machine to Machine” (M2M) olarak adlandırılan makineler arası iletişim sistemleri hayatımızı kolaylaştırmak ve verimi artırmak için kullanıma girdi. Makine dediğimizde aklınıza sadece fabrikalardaki ağır iş makineleri gelmemeli. Örneğin arabalar, binalardaki sayaçlar gibi cihazlar, hastanelerdeki sistemler gibi örnekler verilebilir. Cihazların sabit ya da hareketli olmasına göre kablolu ya da kablosuz veri bağlantısıyla iletişim tercih edilebiliyor.
ZAMAN VE PARADAN TASARRUF
Az önce söylediğimiz araçlar ve bunlara yerleştirilen SIM kartlı kablosuz bağlantı sistemleri çok sık karşımıza çıkıyor. M2M esaslı sistem daha çok işletmelerin ilgisini çekiyor ama sınırlı değil. Sık sık kullandığımız ATM cihazları ve alışveriş noktalarında karşımıza çıkan POS cihazları da SIM kart bağlantısı üzerinden kablosuz olarak iletişim kuruyor ve bankanız anında bilgilendiriliyor. Yeni nesil yazarkasalar da artık M2M sistemini esas almaya başladı. Finans sektörünün işini kolaylaştıran bu çözümleri kullanan işletme sayısı hayli fazla. ATM, POS, yazarkasa, otomat makinesi ve araçlarda kullanılan M2M sistemlerinin toplamı 1 milyonu çoktan geçti. Bu çözümler dikkatimizi fazla çekmiyor olsa da aslında ciddi veri akışı gerçekleştiriyorlar. M2M alanında atağa geçen ve belki de rekor kırması beklenen kullanım biçimiyse akıllı sayaçlar. Artık memurların kapı kapı dolaşmasına, sayaç okumasına ve fatura kesmesine gerek kalmıyor. Borcu olanların servisi gönderilen bir komutla kesilebiliyor. Kaçak elektriğin büyük oranda azalması bekleniyor. Henüz yeni yaygınlaşan uzaktan sayaç okumanın 2020’de 1 milyon kullanıcıya çıkması bekleniyor.
YENİ DÖNEMİN ADI: AKILLI YAŞAM
ATM, POS, yazarkasa gibi örnekler genel kullanıma yönelik M2M çözümleri. Kullanıcıya özel çözümlerden ilki evlerdeki sayaçlar (elektrik/su/doğalgaz) diyebiliriz ama bunlar genelde bize sunulan bir servisin uzantısı ve kullanım imkânı vermiyorlar. Akıllı yaşamı gerçekleştirecek akıllı ev çözümleri kişilerin daha fazla ilgisini çekecektir. Örneğin ev ya da ofise ait aydınlatma, ısıtma, soğutma, güvenlik sistemlerini uzaktan kontrol edebilirsiniz. Bunun için cihazlara kontrol amaçlı eklentiler yerleştirildikten sonra pek fazla uğraşmak gerekmiyor. Yazılım ve iletişim için servis anlaşması yapılıyor ve aylık bir ücret ödeniyor. Bu ücret, aylık veri aktarım miktarına göre değişiyor. Örneğin sadece güncelleme bilgisi değil görüntü vb de alıyorsanız daha fazla veri iletilmek zorunda. Bu noktada servisi sunan operatöre ve abone sayısına göre (tüm apartman aynı anda üye olursa) farklı senaryolar ortaya çıkabiliyor.
OTOMOBİLLERE YAKIN TAKİP
Epey ilerleme göstermiş olan araç takip sistemleriyse akıllı aracı gerçek hale getirdi. Sadece harita üstündeki konum bilgisi değil, aynı zamanda hız, gidilen yön, bölgelere giriş ve çıkış anları, güne göre gidilen km ve harcanan yakıt gibi bilgileri alabilir ve şirket araçlarıyla çalışanlara düzenleme getirebilirsiniz. Elbette bunun sonucunda masraflar azalıyor olacak. Çalınma gibi durumlarda da ciddi avantaj sağlıyor bu sistem. Sadece firmalar için değil, kişiler için de avantajlı hale geliyor. Ayrıca teknelerde bile karşımıza çıkıyor. Diğer yönden toplu taşıma araçlarıyla daha da önemli hale gelen bir uygulama. Otobüsler ve duraklar, trenler ve lojistik firmalarının araçları M2M ile daha iyi hizmet sunma imkânı elde ediyor. Tahmin edebileceğiniz gibi araçlara uygulanan ve bu derece detaylı bilgi toplayabilen bir M2M sistemini başka alanlarda da karşımıza bulabiliyoruz. Tarım, hayvancılık, perakende ve üretim sektörlerinde faaliyet gösterenler de M2M ile masrafları azaltıyor, zamandan kazanıyor ve daha yüksek verim elde ediyor. Anlık izlemeyle kritik olaylara anında müdahale edilebiliyor.
SAĞLIĞINIZ HER AN KONTROL ALTINDA
Evlere ve işletmelere kurulan güvenlik sistemleri de M2M esasını kullanarak bilgi gönderiyor ve olası tehlikeleri anında rapor ediyor. Sistemi sadece binalarda değil paha biçilmez tarihi eserlerde de kullanmak mümkün. Ayrıca nehir seviyesinin yükselebildiği ve risk oluşturduğu yerlerde güvenlik amacıyla yerleştirilen alıcılar, M2M esaslı olarak rapor veriyor ve acil durumda hareket geçilmesini sağlıyor. Yangın alarmları için de bu sistem kullanılabilir.
Sık karşılaşılan kronik diyabet, tansiyon, astım, aritmi ve şeker gibi hastalıklara sahip milyonlarca kişi var. Bu hastaların periyodik olarak kontroller için hastanelere gelmesi hem hastalara, hem de devlete büyük yük getiriyor. M2M esaslı takip sisteminde, hastaların özel ve kullanımı kolay cihazlarla kendi gerçekleştirdikleri ölçümler rapor şeklinde toplanıp hastane veri tabanında saklanıyor. Hastanın durumuna göre uygun olan değerler aşıldığında uyarı alınıp bilgilendirme yapılabiliyor ya da kontrole çağırılabiliyor. Görüldüğü gibi hayatın her alanında karşımıza çıkan cihazlar ve sistemlerde M2M güncellemesi gerçekleştirerek daha iyi bir bilgi aktarımı elde etmek mümkün. Zamanla birlikte bu desteği hazır olarak içeren ve SIM kartı olan daha fazla sayıda cihaz kullanmaya başlayacağız.
