Elektrikli araçlar nasıl çalışır? Hangi modelin ne gibi özellikleri vardır? Bilmeniz gerekenler burada!
İklim krizleri, petrol tüketimin artması, giderek yükselen petrol fiyatları, alternatif enerjilere olan ilginin artması, Tesla otomobillerin ortaya çıkışı derken tüm bunlar elektrikli araçlar üzerindeki ilgiyi son dönemde oldukça arttırdı. Özellikle dünyanın büyük metropollerinde giderek daha çok tercih edilmeye başlanan bu araçların gelecekte daha da yayılacağı ön görülüyor. Ancak elektrikli araçlar konusunda henüz klasik benzinli otomobiller hakkında olduğu kadar bilgi sahibi değiliz. Elektrikli araçlar nedir, nasıl çalışır, hangi türleri vardır ve genel olarak elektrikli otomobiller ile ilgili bilmeniz gerekenler nelerdir? Yanıtlar bu yazımızda.
Elektrikli otomobiller nasıl çalışırlar?
Elektrikli otomobiller kısaca elektrik enerjisi ile çalışan otomobillere verilen isimdir. Bu araçlar bataryada depolanan veya farklı güç kaynakları ile depolanan elektrik enerjisi kinetik enerjiye çevirerek ilerler. Motora hızlı tork veren ve dengeli bir şekilde tekerleklere güç kazandıran bir sistem ile çalışması, karbon emisyonundan tasarruf, petrol bağımlılığını azaltması gibi avantajlara sahiptir. Elektrikli araçlar sanıldığı gibi yeni bir teknoloji değildir, aksine 19’uncu yy sonları ve 20’nci yy başlarında, içten yanmalı motorların teknolojilerindeki ciddi gelişmelerin yaşandığı döneme kadar kullanılmaktalardı. İklim, enerji krizlerinden ötürü 1980’li yıllardan itibaren tekrar ortaya çıkmaya başladılar.
Elektrikli araçlar benzinli motora göre nasıl farklılıklar gösterirler?
Elektrikli araçların motorları içten yanmalı benzinli motorlara göre oldukça sade ve basittir. Benzinli motorlarda çok fazla parça varken, elektrikli motorlarda parça sayısı oldukça azdır. Bu bakımdan elektrikli araçlar bakım kolaylığı sağlarlar ve benzin motorlu araçlara göre daha uzun süre ciddi servis tamiri yapılmadan yola devam ettikleri öne sürülmektedir. Elektrikli otomobiller petrol türevli otomobillere göre yaklaşık 5 kat daha uygun yakıt maliyeti sunmaktadır. Tüm bunların yanı sıra elektrikli araçların batarya maliyetleri yüksektir ve elektrik enerjisini depolayan bu bataryaların belli bir ömrü vardır. Bu ömür bitince batarya değişimi gerekmektedir. Henüz benzinli araç piyasasına göre çok daha az model ve sayıda üretilen elektrikli otomobiller, yüksek araç fiyatları, yakıt altyapısı eksiği, tüketicinin yakıt yükleme konusundaki endişeleri, bilgi eksikliği, batarya ömrü ile ilgili endişeler gibi sebepler nedeniyle henüz pazarda hak ettiği yeri bulabilmiş değildir. Ancak her geçtiğimiz sene ilgi ve talep artmaktadır.
Elektrikli araçların çeşitleri nelerdir?
Elektrikli araçlar içerisinde yalnızca elektrikle çalışan motorlular, hem fosil yakıt hem de elektrik kullanan hibrid modeller, hidrojen ile çalışan elektrikli modeller bulunur. Hibrid araçlarda fosil yakıtın ürettiği enerji elektrik enerjisine çevrilirken, hidrojenle çalışan modeller su buharı ile elektrik üretir. Bataryalı araçlar ise bataryaya şarj ettikleri elektriği kullanırlar. Bataryalı otomobiller bu modeller arasında yalnızca elektrikle çalışan tek model olmakla birlikte, hidrojenli modeller yakıt altyapısı sorunları nedeni ile henüz pek yaygın değildir. Bataryalı modellerde batarya ömrü önemlidir ve kullanıma göre değişebilmektedir. Bu nedenle ikinci el satın almalarda batarya ömrü önemli bir ölçektir.
Elektrikli araçların hız performansı nasıl?
Elektrikli arabalar motorlarındaki enerji aktarımı verimliliği nedeniyle kendi sınıflarındaki benzinli otomobillerden daha seri olabilirler. Araca, ağırlığa, motor ve batarya gücüne göre farklılıklar gösteren hızlara ve hızlanma kapasitelerine sahiptirler.
Ülkemizdeki elektrikli araçlar
Türkiye elektrikli araç konusunda henüz yeni yeni tüketici haline gelmektedir. Başlangıç satış fiyatları ve tüketici alışkanlıkları nedeniyle çok tercih edilmemekle birlikte son yıllarda daha çok tercih edilmeye başlanmış, iç pazara sürülen elektrikli otomobil sayısı ve modeli artmıştır. Türkiye’de piyasaya çıkan elektrikli otomobiller bir iki model haricinde otomobil sürücü ehliyeti ile kullanılmaktadır. Bu diğer modeller ise ehliyetsiz kullanılamamakta, motor ehliyeti talep edilmektedir. Dünyada şu an pek çok gelişmiş ülke elektrikli araç kullanımı ile ilgili hem üretim hem de tüketim alanında fonlar oluşturmakta, destek vermektedir ancak ülkemizde henüz bu konuda sürdürülebilir bir girişim bulunmamaktadır.
Hangi marka ve firmalar elektrikli araç üretirler?
2010 yılndan sonra dünyanın en bilinen otomobil firmaları elektrikli araç üretimine ağırlık vermeye başladılar. Dünyaca ünlü grişimci Elon Musk’ın kurduğu Tesla Motors firması yalnızca elektrikli otomobil üretmektedir ve bu konuda önemli gelişmeler kaydetmiştir. Mitsubishi (i), Ford (Focus Electric), BMW (Active E), Nissan (Leaf), Toyota (RAV 4 EV), Smart (Electric Drive) tamamen elektrikle, Chervolet (Volt), Toyota (Prius), Ford (Taurus PWD) hybrid motorla, Honda (Clarity Fuel Cell) gibi markalar da hidrojen motorlu araçlar içerisinde ön plana çıkan üreticilerdir.
